SADRŽAJ broja 19/2024:
I. AKTUELNI STATISTIČKI I DRUGI PODACI I INFORMACIJE
- Podaci o prosečnim bruto zaradama po zaposlenom u julu 2024. godine
- Podaci o prosečnim zaradama bez poreza i doprinosa (neto) po zaposlenom u julu 2024. godine
- Prosečne zarade po zaposlenom po oblastima delatnosti u julu 2024. godine
- Medijalna zarada u julu 2024. godine
- Podaci za obračun otkupne cene stana po Zakonu o stanovanju
- Izvršavanje zakonske obaveze zapošljavanja osoba sa invaliditetom – na osnovu podataka o prosečnoj zaradi u julu 2024. godine
- Stopa poreza, poreska olakšica i stope doprinosa za obavezno socijalno osiguranje prilikom obračuna zarada i naknada zarada od 1.01.2024. godine
- Najniža i najviša osnovica za obračun i plaćanje doprinosa za obavezno socijalno osiguranje za 2024. godinu
- Podatak za usklađivanje naknade za vreme bolovanja koje se isplaćuje na teret RFZO za IX/2024
- Minimalna neto i bruto zarada za oktobar 2024. godine
- Referentna kamatna stopa NBS, zatezna kamata, kamata za neblagovremeno plaćene javne prihode i eskontna stopa NBS u 2024. godini
- Indeksi potrošačkih cena u avgustu 2024. godine
- Doneta su četiri podzakonska akta neophodna za primenu Zakona o upravljanju privrednim društvima koja su u vlasništvu Republike Srbije
- Koeficijent za izračunavanje visine mesečne zakupnine za korišćenje stana u svojini građana, zadužbina i fondacija za period VII-XII/2024
II. PORESKI TRETMAN PRIMANJA KOJA IMAJU KARAKTER ZARADE, NAKNADE TROŠKOVA I DRUGIH PRIMANJA ZAPOSLENIH
III. IZMENE I DOPUNE ZAKONA O FINANSIJSKOJ PODRŠCI PORODICI SA DECOM STUPAJU NA SNAGU 1. NOVEMBRA 2024. GODINE (propisani su novi iznosi roditeljskog dodatka i paušala za nabavku opreme za decu rođenu 1.01.2024. godine i kasnije)
- Brisane su odredbe Zakona koje se odnose na podatke o katastarskim prihodima i prihodima od poljoprivrede
- Usklađene su odredbe Zakona sa Odlukom US br. IUz-60/2021
- Izmenjen je način utvrđivanja osnovice naknade zarade, odnosno naknade plate oca deteta, u skladu sa Odlukom US br. IUz-60/2021
- Usklađen je način utvrđivanja osnovice za ostale naknade po osnovu rođenja i nege deteta za lica iz člana 17. st. 1. i 2. Zakona, sa odredbama Odluke US br. IUz-60/2021
- Brisane su odredbe Zakona koje se odnose na dosadašnji način usklađivanja iznosa roditeljskog dodatka i paušala za nabavku opreme za dete
- Propisani su novi iznosi roditeljskog dodatka i paušala za nabavku opreme za decu rođenu 1. januara 2024. godine i kasnije, kao i način podnošenja zahteva
- Izvršena je korekcija jednokratnog iznosa roditeljskog dodatka za treće i četvrto dete koje je umrlo u toku isplate roditeljskog dodatka
- Visina jednokratne pomoći za drugo i treće dete od 1. januara 2024. godine
- Izmenjeni su uslovi za ostvarivanje prava na dečiji dodatak
- Proširen je krug lica koja mogu ostvariti pravo na dečiji dodatak koji se uvećava za 50%
- Ostvarivanje prava na naknadu troškova boravka u predškolskoj ustanovi dece bez roditeljskog staranja, dece sa smetnjama u razvoju, dece sa invaliditetom i dece korisnika novčane socijalne pomoći u slučaju da JLS ne finansira navedeno pravo
- Rok za usklađivanje podzakonskih akata sa Zakonom o izmenama
- Postupci koji su započeti po propisima koji su važili do dana stupanja na snagu Zakona o izmenama
IV. USLOVI ZA ODLAZAK U STAROSNU I PREVREMENU STAROSNU PENZIJU U 2024. I 2025. GODINI (tabelarni prikaz po kategorijama osiguranika)
- Uslovi koji važe za odlazak u starosnu penziju za sve kategorije osiguranika (čl. 19. i 19a Zakona o PIO)
- Uslovi za sticanje prava na starosnu penziju uz snižavanje starosne granice kod osiguranika kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem (“beneficirani staž”) – član 20. Zakona o PIO
- Uslovi koji važe za odlazak u prevremenu starosnu penziju za sve kategorije osiguranika (čl. 19b i 19v Zakona o PIO)
- Uslovi za odlazak u starosnu penziju koji važe samo za određene kategorije osiguranika (čl. 42. i 43. Zakona o PIO)
V. STICANJE PRAVA NA STAROSNU PENZIJU ODREĐENIH KATEGORIJA OSIGURANIKA IZ ČLANA 42. ZAKONA O PENZIJSKOM I INVALIDSKOM OSIGURANJU (pripadnici MUP-a, BIA, profesionalna vojna lica i dr.)
- Ko pripada određenim kategorijama osiguranika?
- Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja koja ostvaruju određene kategorije osiguranika
- Starosna penzija – uslovi za sticanje prava, ostvarivanje i određivanje visine za određene kategorije osiguranika
- Opšte odredbe
- Opšte odredbe za sticanje prava na starosnu penziju
- Opšte odredbe o stažu osiguranja i penzijskom stažu
- Staž osiguranja koji se računa sa uvećanim trajanjem, tzv. “beneficirani staž”
- Uslovi za sticanje prava na starosnu penziju uz snižavanje starosne granice kod osiguranika kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem (“beneficirani staž”)
- Specifični uslovi za sticanje prava na starosnu penziju za određene kategorije osiguranika
- Sticanje prava na starosnu penziju za profesionalna vojna lica, kao posebne – dodatne specifičnosti u odnosu na druge određene kategorije
- Određivanje visine starosne penzije
- Opšte odredbe o određivanju visine starosne penzije
- Specifične odredbe o određivanju visine starosne penzije za određene kategorije osiguranika
- Ostvarivanje starosne penzije za određene kategorije osiguranika
- Korišćenje starosne penzije
- Ponovo određivanje visine starosne penzije
- Opšte odredbe
VI. INVALIDSKA PENZIJA – USLOVI ZA STICANJE PRAVA, ODREĐIVANJE VISINE I NAČIN OSTVARIVANJA PRAVA ZA ODREĐENE KATEGORIJE OSIGURANIKA (pripadnici MUP-a, BIA, profesionalna vojna lica i dr.)
- Invalidnost
- Uslovi za sticanje prava na invalidsku penziju
- Određivanje visine invalidske penzije
- Ostvarivanje prava na invalidsku penziju
- Specifičnost kod veštačenja za profesionalna vojna lica i za policijske službenike
- Korišćenje prava na invalidsku penziju
VII. MOGUĆNOST RADNOG ANGAŽOVANJA KORISNIKA BILO KOJE VRSTE PENZIJE
- Korišćenje starosne i prevremene starosne penzije i radno angažovanje
- Ostvarivanje starosne i prevremene starosne penzije i prestanak osiguranja
- Različiti oblici radnog angažovanja i s tim u vezi sticanja svojstva osiguranika korisnika starosne i prevremene starosne penzije
- Obaveze po osnovu sticanja svojstva osiguranika, korisnika starosne i prevremene starosne penzije
- Ponovno određivanje visine penzije na osnovu naknadnog osiguranja kod korisnika starosne i prevremene starosne penzije
- Korišćenje invalidske penzije i radno angažovanje
- Prestanak osiguranja
- Različiti oblici rada i s tim u vezi sticanja svojstva osiguranika kod korisnika invalidske penzije
- Korisnici invalidske penzije kao osiguranici zaposleni
- Korisnici invalidske penzije kao osiguranici samostalnih delatnosti
- Obaveze po osnovu sticanja svojstva osiguranika korisnika invalidske penzije
- Korišćenje porodične penzije i radno angažovanje
- Prestanak osiguranja
- Različiti oblici rada i s tim u vezi sticanja svojstva osiguranika kod korisnika porodične penzije i posledice toga
- Rezime
VIII. NASTAVAK RADNOG ODNOSA PO ISPUNJENJU USLOVA ZA ODLAZAK U STAROSNU ILI PREVREMENU STAROSNU PENZIJU
- Lice koje je navršilo radni vek i time steklo uslove za odlazak u starosnu penziju može da nastavi da radi na osnovu Sporazuma sa poslodavcem, bez ostvarivanja prava na penziju i na otpremninu
- Prestanak radnog odnosa lica sa kojima je postignut sporazum o nastavku rada
- U zavisnosti od toga da li Sporazum sadrži ili ne sadrži datum prestanka radnog odnosa
- Prestanak radnog odnosa po članu 179. Zakona o radu za vreme trajanja radnog odnosa po osnovu Sporazuma
- Prestanak radnog odnosa lica sa kojima je postignut sporazum o nastavku rada
- Ponovno zasnivanje radnog odnosa ugovorom o radu, po ostvarivanju prava na starosnu ili prevremenu starosnu penziju
- Prestanak osiguranja kao uslov za ostvarivanje prava na penziju
- Zasnivanje radnog odnosa ugovorom o radu, po ostvarivanju prava na penziju
- Prava po osnovu radnog odnosa ponovno zaposlenih penzionera
- Pravo na “minuli rad” zaposlenog koji je ostvario pravo na penziju pa je ponovo zasnovao radni odnos
- Plaćanje poreza i doprinosa na zarade penzionisanih lica koja su ponovo zasnovala radni odnos
- Porez na zarade
- Doprinos za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje
- Doprinos za obavezno zdravstveno osiguranje
- Doprinos za osiguranje za slučaj nezaposlenosti
- Obračun zarade ili ugovorene naknade za penzionisana lica koja su ponovo zasnovala radni odnos
- Prestanak radnog odnosa sa ponovo zaposlenim penzionerom
- Kada je radni odnos zasnovan na neodređeno vreme
- Kada je radni odnos zasnovan na određeno vreme
- Rezime
IX. PRAVA ZAPOSLENIH NA ISPLATU OTPREMNINE PRI PRESTANKU RADNOG ODNOSA ZBOG ODLASKA U PENZIJU
- Prestanak osiguranja kao uslov za ostvarivanje prava na penziju
- Rok u kome treba izvršiti odjavljivanje sa osiguranja
- Pravo na otpremninu pri odlasku u penziju i fiskalni tretman njene isplate
- Visina otpremnine pri odlasku u penziju
- Visina otpremnine pri odlasku u penziju, shodno Zakonu o radu
- Visina otpremnine prilikom odlaska u penziju shodno posebnim zakonima, uredbama i odlukama
- Posebni kolektivni ugovori kojima je precizirano pravo na otpremninu pri odlasku u penziju i njena visina
- Visina otpremnine kod odlaska u penziju prema Programu za rešavanje viška zaposlenih
- Mogućnost utvrđivanja većeg iznosa otpremnine pri odlasku u penziju
- Primer obračuna otpremnine koja se isplaćuje pri odlasku u penziju i poreski tretman
- Poreski tretman pri isplati otpremnine kod odlaska u penziju
- Nemogućnost odricanja prava na otpremninu i obustave potraživanja iz otpremnine
- Visina otpremnine pri odlasku u penziju
- Rezime